لولههای فولادی در صنایع مختلفی مانند نفت و گاز، پتروشیمی، ساختمان، آب و فاضلاب، کشاورزی و … کاربرد دارند. این لولهها را میتوان به دو دسته اصلی لوله درزدار و لوله بدون درز تقسیم کرد. هر کدام از این دو نوع لوله ویژگیها، مزایا و معایب خاص خود را دارند که برای انتخاب مناسب آنها باید مورد توجه قرار گیرند. در این مقاله قصد داریم تفاوت لوله درزدار و بدون درز را از نظر مختلفی بررسی کنیم و نکات مهمی را در مورد کاربرد و انتخاب آنها ارائه دهیم.
تفاوت لوله درزدار و بدون درز
برای آنکه بدانیم تفاوت لوله های استیل درزدار و بدون درز چیست و اینکه کدام یک برای کار ما مناسب است باید ببینیم این لوله ها چه هستند و چه ویژگی و مزایایی دارد. پس از آن به تفاوت لوله درزدار و بدون درز می پردازیم. با ما همراه باشید.
لوله درزدار
لوله درزدار یک نوع لوله فولادی است که با خم کردن ورق فولادی و جوش دادن دو لبه آن به هم، تولید میشود. در این روش، ورق فولادی را به شکل مورد نظر برش میزنند و سپس با استفاده از روشهای مختلف جوشکاری مانند جوشکاری مقاومت الکتریکی، جوشکاری فرکانس بالا، جوشکاری فیوژن الکتریکی و جوشکاری مارپیچی، دو لبه ورق را به هم متصل میکنند. در نتیجه، یک درز طولی روی سطح لوله ایجاد میشود که میتواند موجب کاهش استحکام و مقاومت لوله شود.
لوله بدون درز
لوله بدون درز یا مانیسمان یک نوع لوله فولادی است که بدون استفاده از جوشکاری و با استفاده از فرآیندهای نورد گرم و سرد، تولید میشود. در این روش، شمش فولادی را تا دمای مناسب گرم میکنند و سپس با استفاده از دستگاههای نورد، سوراخ کاری، سمبه زنی، کشش و تابگیری، به شکل لوله در میآورند. در نتیجه، این لولهها فاقد هرگونه درز یا جوش خوردگی هستند و دارای استحکام و مقاومت بالاتری نسبت به لوله درزدار هستند.
تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر انواع
لوله های فوق را میتوان بر اساس انواع آلیاژهای فولادی که از آنها ساخته شدهاند، دستهبندی کرد. برای مثال، لولههای فولادی کربنی، لولههای فولادی آلیاژی، لولههای فولادی ضد زنگ، لولههای فولادی ضد اسید و لولههای فولادی ضد خوردگی از جمله انواع لوله درزدار و بدون درز هستند. هر کدام از این لولهها دارای خواص و کاربردهای مختلفی هستند که بر اساس نیاز و شرایط محیطی انتخاب میشوند.
تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر ظاهر
این دو لوله را میتوان از نظر ظاهری نیز تمایز داد. لوله درزدار دارای یک خط جوش روی سطح لوله است که میتواند با چشم یا با استفاده از آزمونهای غیر مخرب مانند آزمون مغناطیسی، آزمون رادیوگرافی و آزمون اولتراسونیک شناسایی شود. این خط جوش میتواند موجب کاهش زیبایی و همچنین کاهش مقاومت لوله در برابر فشار و خوردگی شود. لوله بدون درز از این نظر فاقد هرگونه عیب یا ناهمواری روی سطح لوله است و دارای ظاهری صاف و یکنواخت است.
تفاوت از نظر کاربرد
لوله درزدار و بدون درز را میتوان از نظر کاربرد نیز مقایسه کرد. به طور کلی، لوله درزدار برای انتقال مایعات و گازهای کمفشار و کمحرارت مناسب است و در صنایعی مانند ساختمان، آب و فاضلاب، کشاورزی، نفت و گاز و … استفاده میشود.
لوله بدون درز برای انتقال مایعات و گازهای با فشار و حرارت زیاد مناسب است و در صنایعی مانند هوافضا، خودروسازی، نیروگاهی، پتروشیمی، بویلر و … استفاده میشود.
تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر روش تولید
لوله درزدار با خم کردن ورق فولادی و جوش دادن دو لبه آن به هم، تولید میشود. در این روش، ورق فولادی را به شکل مورد نظر برش میزنند و سپس با استفاده از روشهای مختلف جوشکاری مانند جوشکاری مقاومت الکتریکی، جوشکاری فرکانس بالا، جوشکاری فیوژن الکتریکی و جوشکاری مارپیچی، دو لبه ورق را به هم متصل میکنند. در نتیجه، یک درز طولی روی سطح لوله ایجاد میشود که میتواند موجب کاهش استحکام و مقاومت لوله شود.
لوله بدون درز یا لوله استیل مانیسمان یک نوع لوله فولادی است که بدون استفاده از جوشکاری و با استفاده از فرآیندهای نورد گرم و سرد، تولید میشود. در این روش، شمش فولادی را تا دمای مناسب گرم میکنند و سپس با استفاده از دستگاههای نورد، سوراخ کاری، سمبه زنی، کشش و تابگیری، به شکل لوله در میآورند. در نتیجه، این لولهها فاقد هرگونه درز یا جوش خوردگی هستند و دارای استحکام و مقاومت بالاتری نسبت به لوله درزدار هستند.
تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر استحکام
لوله بدون درز به دلیل عدم وجود درز یا جوش روی سطح لوله، دارای استحکام و مقاومت کششی بالاتری نسبت به لوله درزدار است. این لولهها میتوانند فشارهای بالایی را تحمل کنند و در صنایعی که نیاز به انتقال مایعات و گازهای با فشار و حرارت زیاد دارند، مورد استفاده قرار گیرند. لوله درزدار به دلیل وجود درز یا جوش روی سطح لوله، دارای استحکام و مقاومت کششی کمتری نسبت به لوله بدون درز است. این لولهها میتوانند فشارهای کمتری را تحمل کنند و در صنایعی که نیاز به انتقال مایعات و گازهای با فشار و حرارت کم دارند، مورد استفاده قرار گیرند.
تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر قیمت
لوله درزدار به دلیل روش تولید سادهتر و هزینه کمتر مواد اولیه، دارای قیمت پایینتری نسبت به لوله بدون درز است. لوله بدون درز به دلیل روش تولید پیچیدهتر و هزینه بیشتر مواد اولیه، دارای قیمت بالاتری نسبت به لوله درزدار است. البته باید توجه داشت که قیمت لولهها به عوامل دیگری مانند نوع آلیاژ، قطر، ضخامت، کیفیت و تقاضای بازار نیز بستگی دارد .
تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر مزایا
لوله درزدار مزایایی مانند هزینه کمتر، روش نصب راحتتر، امکان تولید در سایزهای بزرگ و کوچک و انعطافپذیری بالا دارد. اما معایبی مانند کاهش استحکام و مقاومت، افزایش خطر خوردگی و نشت، کاهش زیبایی و طول عمر کمتر نیز دارد.
لوله بدون درز مزایایی مانند استحکام و مقاومت بالا، تحمل فشار و حرارت زیاد، مقاومت به خوردگی بالا، زیبایی و طول عمر بیشتر و دوستدار محیطزیست بودن دارد. اما معایبی مانند هزینه بالاتر، روش نصب پیچیدهتر، امکان تولید در سایزهای محدود و انعطافپذیری کمتر نیز دارد .
تفاوت لوله درزدار و بدون درز از نظر مقاومت در برابر خوردگی
خوردگی یکی از عواملی است که میتواند بر عمر مفید و کارایی لولههای فولادی تأثیر منفی بگذارد. لوله بدون درز به دلیل عدم وجود درز یا جوش روی سطح لوله، دارای مقاومت بالاتری در برابر خوردگی نسبت به لوله درزدار است.
این لولهها میتوانند در محیطهایی که دارای رطوبت، اسید، باز، نمک و … هستند، مورد استفاده قرار گیرند و دچار خوردگی کمتری شوند. لوله درزدار به دلیل وجود درز یا جوش روی سطح لوله، دارای مقاومت کمتری در برابر خوردگی نسبت به لوله بدون درز است. این لولهها میتوانند در محیطهایی که دارای رطوبت، اسید، باز، نمک و … هستند، مورد استفاده قرار گیرند و دچار خوردگی بیشتری شوند. برای جلوگیری از خوردگی لوله درزدار، باید از روشهای مختلفی مانند پوشش دهی، رنگ زدن، گالوانیزه کردن و … استفاده کرد .
کدام یک از لولههای درزدار و بدون درز مقاومت بیشتری دارند؟
به طور کلی، لوله بدون درز مقاومت بیشتری نسبت به لوله درزدار دارد و این یکی از چندین تفاوت لوله درزدار و بدون درز است. این مقاومت شامل مقاومت کششی، مقاومت در برابر فشار، مقاومت در برابر خوردگی و مقاومت در برابر دما است. دلیل این مقاومت بالا، عدم وجود درز یا جوش روی سطح لوله است که میتواند نقطه ضعف لوله باشد.
لوله درزدار به دلیل داشتن خط جوش، حدود 20 درصد کمتر از لوله بدون درز فشار و بار را تحمل میکند و مستعد خوردگی و نشت بیشتری است12. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به مقالههایی که در نتایج جستجوی من آمدهاند مراجعه کنید. مثلاً میتوانید به این مقاله یا این مقاله سری بزنید.
جمع بندی
در این مقاله تفاوت لوله درزدار و بدون درز را از نظر مختلفی بررسی کردیم. دیدیم که هر کدام از این دو نوع لوله ویژگیها، مزایا و معایب خاص خود را دارند که برای انتخاب مناسب آنها باید مورد توجه قرار گیرند. برای انتخاب لوله درزدار یا بدون درز باید عواملی مانند نوع مایع یا گاز قرار گیرنده در لوله، فشار و حرارت محیط، خوردگی و نشت، هزینه و روش نصب، سایز و انعطافپذیری، زیبایی و طول عمر و تأثیر بر محیطزیست را در نظر گرفت.